Tiêu chảy và đau bụng buổi sáng là dấu hiệu của bệnh gì?

Nhiều người thường xem nhẹ triệu chứng này vì nghĩ rằng đó chỉ là rối loạn tiêu hóa nhẹ hoặc do ăn uống không hợp lý. Tuy nhiên, khi tiêu chảy và đau bụng xuất hiện lặp đi lặp lại vào buổi sáng trong nhiều ngày liên tục, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo cho những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, đặc biệt là các bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng kèm theo và cách cải thiện hiệu quả tình trạng tiêu chảy và đau bụng buổi sáng.

Tiêu chảy buổi sáng là gì?

Tiêu chảy buổi sáng là hiện tượng đi ngoài phân lỏng hoặc phân nát vào đầu ngày, thường xảy ra ngay sau khi thức dậy hoặc sau bữa sáng đầu tiên. Người bệnh có thể kèm theo các triệu chứng như đau bụng âm ỉ, đau quặn, buồn nôn, đầy hơi, thậm chí đổ mồ hôi lạnh hoặc mệt mỏi kéo dài. Một số trường hợp tiêu chảy có thể xảy ra đột ngột, gây ra cảm giác mót rặn và phải đi vệ sinh khẩn cấp.

Dù là hiện tượng phổ biến, tiêu chảy buổi sáng không nên bị xem thường, đặc biệt nếu xuất hiện thường xuyên hoặc kéo dài trong nhiều ngày.

Nguyên nhân gây tiêu chảy và đau bụng vào buổi sáng

Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tiêu chảy và đau bụng buổi sáng, từ các yếu tố sinh lý, tâm lý cho đến các bệnh lý mãn tính. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

Hội chứng ruột kích thích (IBS)

Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng tiêu chảy và đau bụng vào buổi sáng. Hội chứng ruột kích thích là rối loạn chức năng của ruột già, không do tổn thương thực thể nhưng gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như đau bụng, tiêu chảy, táo bón hoặc cả hai xen kẽ nhau. Những người mắc IBS thường bị đau bụng ngay sau khi ngủ dậy hoặc sau bữa ăn sáng, đi ngoài nhiều lần trong ngày, đặc biệt vào buổi sáng.

Nguyên nhân gây IBS có thể liên quan đến căng thẳng tâm lý, rối loạn vận động của ruột và sự mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

Dị ứng hoặc không dung nạp thực phẩm

Một số người có cơ địa đặc biệt, không dung nạp lactose (có trong sữa và các chế phẩm từ sữa) hoặc dị ứng với gluten (có trong lúa mì, lúa mạch) có thể bị tiêu chảy và đau bụng sau khi ăn các thực phẩm chứa những chất này. Triệu chứng thường xuất hiện vào buổi sáng sau khi dùng bữa sáng có bánh mì, sữa, phô mai hoặc ngũ cốc.

Ngoài ra, các chất phụ gia, phẩm màu, chất bảo quản trong thực phẩm chế biến sẵn cũng có thể gây kích ứng đường ruột ở một số người.

Nhiễm trùng đường ruột

Việc ăn phải thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, nước uống bị nhiễm khuẩn hoặc rau sống rửa không kỹ có thể khiến bạn bị nhiễm các loại vi khuẩn gây tiêu chảy như E. coli, Salmonella, Shigella, Campylobacter hoặc các virus như Norovirus, Rotavirus. Các trường hợp này thường có triệu chứng đau bụng dữ dội, tiêu chảy nhiều lần, phân có mùi hôi, có thể lẫn máu hoặc nhầy, kèm theo sốt và mất nước.

Rối loạn tiêu hóa do thói quen sinh hoạt

Ăn quá khuya, dùng bữa sáng vội vàng, ăn nhiều chất béo, thực phẩm cay nóng, uống cà phê khi chưa ăn gì… là những thói quen có thể gây rối loạn tiêu hóa và dẫn đến tiêu chảy vào buổi sáng. Ngoài ra, việc lạm dụng các loại nước tăng lực, nước ngọt có ga cũng có thể làm tăng nhu động ruột, gây tiêu chảy.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh, thuốc điều trị tăng huyết áp, thuốc bổ sung magie, thuốc nhuận tràng hoặc thuốc điều trị tiểu đường có thể gây ra tác dụng phụ là rối loạn tiêu hóa. Nếu bạn đang sử dụng thuốc và gặp triệu chứng tiêu chảy buổi sáng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được điều chỉnh liều hoặc thay đổi thuốc nếu cần.

Rối loạn nội tiết tố

Nhiều nghiên cứu cho thấy hormone cortisol – loại hormone tăng cao vào buổi sáng khi bạn thức dậy – có thể ảnh hưởng đến hoạt động của ruột và gây tăng nhu động ruột, từ đó dẫn đến tiêu chảy tạm thời. Tình trạng này thường không quá nghiêm trọng và có thể cải thiện nếu bạn giữ cho nhịp sinh học ổn định và ăn uống điều độ.

Dấu hiệu cần lưu ý và đi khám bác sĩ

Không phải lúc nào tiêu chảy và đau bụng buổi sáng cũng là vấn đề nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu bạn gặp các dấu hiệu sau, cần đến bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:

• Tiêu chảy kéo dài trên 3 ngày không dứt 
• Đi ngoài ra máu, phân màu đen hoặc có mùi hôi tanh bất thường 
• Đau bụng dữ dội, từng cơn hoặc lan tỏa 
• Sốt cao, rét run, chóng mặt 
• Mất nước nghiêm trọng: khô miệng, mắt trũng, tiểu ít 
• Sụt cân nhanh, chán ăn, mệt mỏi kéo dài
  

Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn, nhiễm khuẩn đường ruột nặng, thậm chí là ung thư đại trực tràng nếu không được phát hiện sớm.

Cách phòng ngừa và cải thiện tình trạng tiêu chảy buổi sáng

Để giảm thiểu tình trạng tiêu chảy và đau bụng vào buổi sáng, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:

Điều chỉnh chế độ ăn uống để cải thiện tiêu chảy

• Hạn chế các thực phẩm dễ gây kích ứng như đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh 
• Tránh dùng thực phẩm gây dị ứng hoặc không dung nạp với cơ thể (như sữa, gluten) 
• Ăn nhiều rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu chất xơ hòa tan để cải thiện nhu động ruột 
• Uống nhiều nước, tránh uống cà phê hoặc đồ uống có cồn khi bụng đói
  

Duy trì lối sống lành mạnh

• Ngủ đủ giấc và đúng giờ để ổn định đồng hồ sinh học 

Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày để tăng cường hoạt động của hệ tiêu hóa

• Hạn chế căng thẳng, lo âu kéo dài bằng các hoạt động thư giãn như thiền, yoga hoặc đọc sách
  

Bổ sung lợi khuẩn (Probiotic)

Việc sử dụng probiotic từ sữa chua, men vi sinh hoặc thực phẩm lên men giúp cải thiện hệ vi sinh đường ruột, tăng cường miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn, đặc biệt hiệu quả với người bị hội chứng ruột kích thích hoặc rối loạn tiêu hóa mãn tính.

Khám sức khỏe định kỳ

Nếu tình trạng tiêu chảy buổi sáng xảy ra thường xuyên, bạn nên chủ động đi khám chuyên khoa tiêu hóa để tầm soát sớm các bệnh lý liên quan. Việc chẩn đoán sớm sẽ giúp điều trị hiệu quả hơn và hạn chế biến chứng nguy hiểm về sau.

Kết luận

Tiêu chảy và đau bụng vào buổi sáng có thể là dấu hiệu của nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các rối loạn tạm thời đến bệnh lý tiêu hóa mãn tính. Việc theo dõi kỹ lưỡng triệu chứng, điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống là những bước quan trọng để cải thiện tình trạng này. Đặc biệt, nếu triệu chứng kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, bạn cần đi khám để được tư vấn và điều trị kịp thời. Đừng xem nhẹ những thay đổi bất thường của cơ thể vì sức khỏe đường ruột đóng vai trò rất lớn trong chất lượng cuộc sống hàng ngày.  Nếu còn thắc mắc cần hỗ trợ, hãy gọi đến tổng đài miễn cước 1800.646866 các chuyên gia y tế sẽ sẵn sàng tư vấn giúp bạn!