Rối loạn tiêu hóa là tình trạng mà ai cũng từng gặp ít nhất một lần trong đời. Mọi lứa tuổi đều có thể bị rối loạn tiêu hóa và tình trạng rối loạn tiêu hóa ở mỗi người thường không giống nhau. Tình trạng này ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống và sinh hoạt thường ngày của người bệnh. Muốn phòng và điều trị chúng ta phải có những hiểu biết về bệnh rối loạn tiêu hóa, thực đơn cho người bị rối loạn tiêu hóa và chế độ tập luyện hợp lý.

Những hiểu biết về bệnh rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa là tình trạng không bình thường diễn ra ở đường tiêu hóa như nôn, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, táo bón…

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn tiêu hóa, điển hình là một số nguyên nhân sau:

• Chế độ ăn uống hàng ngày không hợp lý, sử dụng nhiều đồ uống có cồn như rượu, bia: đây là nguyên nhân thường gây ra rối loạn tiêu hóa ở người lớn. Việc uống rượu bia lâu ngày sẽ làm cơ thể mất đi một lượng lớn men tiêu hóa, đồng thời dẫn đến mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột;
• Các bệnh lý như viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích, trào ngược dạ dày thực quản, viêm dạ dày.
• Dùng kháng sinh liên tục trong thời gian dài có thể khiến tình trạng tiêu chảy trở nên nặng hơn.
• Lối sống căng thẳng stress: làm việc quá sức, ngủ không đủ giấc, ăn uống thất thường, dạ dày tiết acid quá mức.

Triệu chứng của rối loạn tiêu hóa: đau bụng, đi ngoài, táo bón, đầy hơi chướng bụng là các dấu hiệu mà người bị rối loạn tiêu hóa thường xuyên gặp phải.

Thông thường rối loạn tiêu hóa có thể được chữa khỏi và không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu rối loạn tiêu hóa kéo dài có thể gây chán ăn và mệt mỏi dẫn đến suy nhược cơ thể. Đặc biệt, trong những trường hợp rối loạn tiêu hóa kéo dài và gây mất nước mà không được bù điện giải có thể gây nguy hiểm tính mạng.

Thực đơn cho người bị rối loạn tiêu hóa

Một chế độ ăn uống khoa học là yếu tố quan trọng giúp cải thiện triệu chứng rối loạn tiêu hóa. Dưới đây là những gợi ý thực đơn dinh dưỡng dành cho người bị rối loạn tiêu hóa.

Dinh dưỡng hàng ngày cho người bị rối loạn tiêu hóa

Tập thói quen bổ sung đầy đủ nước và nước ép trái cây hằng ngày, từ 2 – 2,5 lít nước/ngày tùy cân nặng và thể trạng. Việc này giúp duy trì độ ẩm và cung cấp vitamin cần thiết cho cơ thể.

Ăn uống đúng giờ, chia nhỏ các bữa ăn, ăn chậm, nhai kỹ

Sử dụng chất béo không bão hòa: dầu thực vật như dầu lạc, dầu mè, dầu hướng dương; các loại hạt như hạt mè, hạt hướng dương; các loại ngũ cốc, cá hồi, cá trích.

Thực phẩm giàu chất xơ: Rau rất giàu chất xơ, có thể giúp giảm táo bón bằng cách cải thiện các cơn co thắt cơ trong đường tiêu hóa.

 Trái cây: chuối giàu kali, cung cấp chất điện giải cho cơ thể, rất hữu ích đối với các trường hợp bị rối loạn tiêu hóa dẫn tới tiêu chảy và mất nước. Quả bơ giàu chất xơ và các chất béo không bão hòa đơn giúp cải thiện hoạt động của đường tiêu hóa. Táo có chứa nhiều pectin – một dạng chất xơ hòa tan,  táo có tác dụng làm giảm nguy cơ nhiễm trùng đường ruột,làm giảm một số triệu chứng rối loạn tiêu hóa khác. Các loại trái cây khác như dứa, đu đủ, ổi…

Sữa chua được làm từ sữa đã được lên men, điển hình là bởi vi khuẩn axit lactic. Nó chứa các lợi khuẩn được gọi là probiotics, là những vi khuẩn có lợi sống trong đường tiêu hóa của và có thể cải thiện vấn đề tiêu hóa, giữ cho đường ruột khỏe mạnh.

Bổ sung đầy đủ chất đạm, đặc biệt là thịt trắng như thịt gà, vịt hoặc các loại đậu phụ.

Những thực phẩm nên kiêng ăn ở người bị rối loạn tiêu hóa

Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa: bơ, kem, thịt đỏ, phô mai, sữa, các chế phẩm từ sữa.

 Thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, cay nóng: đồ ăn chiên rán, đồ ăn nhanh, chế biến sẵn.

Trái cây có vị chua, nhiều axit: Các loại hoa quả có nhiều axit và có vị chua như cam, chanh. Các thực phẩm lên men: dưa muối, cải chua….

Các món tái sống: tiết canh, đồ tái, các món gỏi…

 Rượu, bia và chất kích thích: Các loại đồ uống có cồn và chất kích thích như rượu, bia, cà phê, thuốc lá.

Thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, có chứa chất bảo quản, chất kích thích. 

Lưu ý khi xây dựng thực đơn cho người bị rối loạn tiêu hóa

Sử dụng thực phẩm chế biến có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, bảo quản đúng cách, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Bổ sung đầy đủ và cân bằng các nhóm dinh dưỡng Protein, Lipid, Glucid, vitamin và khoáng chất

Bổ sung nước đầy đủ tùy vào độ tuổi, nhiệt độ cơ thể, cân nặng, mức độ vận động, môi trường làm việc, thời tiết….

Các bài tập thể chất dành cho người bị rối loạn tiêu hóa

Để cho hệ tiêu hóa được khỏe mạnh tránh tình trạng đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy hay táo bón, chúng ta cũng cần phải biết các bài tập giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Cùng tìm hiểu về các bài tập tốt cho người bị rối loạn tiêu hóa và chế độ ăn uống như nào là hợp lý dành cho người rối loạn tiêu hóa nhé.

Một số bài tập tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa bao gồm:

Đi bộ: Giúp tăng thêm co bóp cho ruột, cho phép tiêu hóa thức ăn thông qua các cơ quan tiêu hóa. Việc đi bộ thường xuyên có thể cải thiện chướng bụng, đầy hơi, đại tiện dễ dàng hơn.

Đạp xe: Khoảng 10 – 15 phút giúp thức ăn lưu thông qua ruột dễ dàng hơn và giảm mất nước qua phân, hiệu quả trong việc giải quyết các vấn đề về tiêu hóa. 

Gập bụng: Bài tập này tập trung vào các cơ bụng để giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hiệu quả trong việc giảm khí gas trong ống tiêu hóa. Bên cạnh đó, bài tập này cũng có hiệu quả trong việc cải thiện đường thoát của phân. Bạn nên tập gập bụng hai lần mỗi ngày, mỗi lần 10 – 12 động tác.

Hít thở sâu: Hít thở sâu không chỉ tốt cho thanh quản và cổ họng mà còn có thể cải thiện một số phần của hệ tiêu hóa và giúp ổn định quá trình tiêu hóa thức ăn.

Yoga: Các tư thế yoga có thể thúc đẩy quá trình tiêu hóa. Yoga cũng giúp giảm stress – một trong những nguyên nhân làm nặng thêm hội chứng ruột kích thích (IBS) và chứng khó tiêu.

Lưu ý khi tập luyện thể thao cho người bị rối loạn tiêu hóa

• Sinh hoạt lành mạnh và tập luyện thể thao đều đặn
• Lựa chọn các bài tập phù hợp với thể chất của mỗi người, trong những trường hợp có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc các chuyên gia.
• Cân đối giữa hoạt động thể chất và chế độ ăn uống hợp lý
• Hoạt động thể chất giúp kích thích cơ trơn trong ruột, giảm hiện tượng tắc nghẽn. Đồng thời giúp tăng cường sự tuần hoàn máu trong ruột
• Tránh tập luyện thể dục thể thao một cách quá sức, nhất là khi vừa ăn no có thể khiến các vòng cơ tại đường ruột bị tổn thương.

Dược liệu thiên nhiên giúp cải thiện rối loạn tiêu hóa

Bạn cũng có thể kết hợp sử dụng thêm thảo dược giúp mang lại rất nhiều lợi ích, không chỉ là sự an toàn lành tính mà còn bởi tính hiệu quả bền vững lâu dài trong hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa, chẳng hạn như:

• Cúc la mã, hoa Hồi, Cam thảo, Quế giúp giảm đầy hơi, khó tiêu.
• Gừng tươi giúp làm giảm cảm giác buồn nôn vô cùng hữu hiệu.
• Lá ổi, Hoàng liên, Mộc hoa trắng giúp chống co thắt và kháng khuẩn, rất hữu hiệu để cầm tiêu chảy.

Lựa chọn dùng các sản phẩm thảo dược đang trở thành xu hướng phổ biến hiện nay, bởi vậy các công ty dược đã liên tục nghiên cứu và ứng dụng bào chế, cho ra đời các thế hệ sản phẩm mới có chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho người bệnh.

Bảo Tràng Vương là một sản phẩm dược các chuyên gia, chủ nhà thuốc và người tiêu dùng đánh giá cao và lựa chọn nhờ công thức ưu việt hơn. Sản phẩm là sản phẩm Đại tràng đầu tiên sử dụng Curcuma phospholipid – thành phần Nghệ với công nghệ Phytosome có sinh khả dụng qua đường tiêu hóa cao hơn 30 lần so với curcumin thông thường kết hợp với Chè dây, vỏ hạt Mã đề, Mộc hương, Can khương,… và chất trợ sinh miễn dịch Immunecanmix. Nhờ công thức này, Bảo Tràng Vương không chỉ giúp giảm các triệu chứng đau bụng, đầy hơi, chướng bụng,… do rối loạn tiêu hóa, viêm đại tràng hay đại tràng co thắt mà còn giúp làm lành vết loét, ổn định hệ tiêu hóa, giảm nguy cơ biến chứng ung thư đại tràng.

Tài liệu tham khảo: https://www.sciencedirect.com/topics/pharmacology-toxicology-and-pharmaceutical-science/gastrointestinal-disease